Stan wojenny w Polsce zaskoczył grupę polskich specjalistów pracujących w Egipcie, w Polsko-Egipskiej Misji Archeologicznej i Konserwatorskiej Świątyni Królowej Hatszepsut w Deir el-Bahari (koło Luksoru, Górny Egipt). Wszyscy byli członkami NSZZ Solidarność. Naturalną reakcją był protest, chęć zademonstrowania sprzeciwu wobec tego, co stało się w Polsce. Któregoś grudniowego wieczoru, Zbigniew E. Szafrański zaproponował, aby na świątyni umieścić tablicę informującą świat o tym, iż tutaj pracują ludzie Solidarności, że Solidarność żyje, trwa.
Inżynier architekt Zygmunt Wysocki, kierownik Misji, wyraził zgodę. Szybko podzielono funkcje. Pracowali wszyscy. Witold Surzyn i Kazimierz Bielenia przygotowali drewno i pomalowali tablicę na biało. Piotr Dąbrowski naszkicował treść napisu: „POLISH GROUP OF Solidarność”. Napis sfotografował Adam Stefanowicz i kliszę negatywu wyświetlił na przygotowaną tablicę. Czarne i czerwone litery wypełniali farbą Tomasz Giza-Podgórski i Zbigniew E. Szafrański. Następnego dnia rano, tablica została zamontowana przy wejściu na świątynię Hatszepsut.
Świątynia Hatszepsut, wpisana na listę dziedzictwa kulturowego UNESCO, ma swoje stałe miejsce w podręcznikach historii światowej architektury. Kilka tysięcy turystów z całego świata odwiedza codziennie Świątynię Hatszepsut. Tablica umieszczona została na środkowym tarasie, w dobrze widocznym miejscu, na wysokości wzroku, dostępna dla rąk. Każdy ze zwiedzających musiał przejść obok niej. Już po kilku dniach tablica pokryta została tekstami poparcia, solidarności i życzeń, pisanymi w wielu językach i różnymi alfabetami.
Po jakimś czasie inżynier Wysocki został wezwany do polskiej ambasady w Kairze. Po powrocie do Deir el-Bahari opowiadał o treści owej nieprzyjemnej wizyty. Szafrański powiedział, że przyzna się - powie, iż to był jego pomysł. „Panie Zbyszku, niech pan tego nie robi” - powiedział Wysocki „to była moja decyzja i ja biorę za nią pełną odpowiedzialność”.
Polecenie ambasadora tylko wzburzyło nastroje członków Misji. Omawiano zaostrzenie formy protestu. Po jakimś czasie jednak przedstawiciele Egipskiej Służby Starożytności poprosili o zdjęcie tablicy z terenu świątyni. Misja usłuchała prośby gospodarzy.
Tablica przez lata przechowywana była w domu wykopaliskowym Misji, w Deir el-Bahari. Jak cenna relikwia schowana była w małym pomieszczeniu magazynu, o istnieniu którego mało kto wiedział. W 2009 roku, zdjęcie tablicy prezentowane było na wystawie z okazji rocznicy Solidarności; wystawie zorganizowanej w ambasadzie RP w Kairze. Przebywający wówczas w Egipcie pan Bogdan Borusewicz, Marszałek Senatu RP, poprosił Z. E. Szafrańskiego o przywiezienie tablicy do Polski, dla Europejskiego Muzeum Solidarności w Gdańsku.
Zbigniew E. Szafrański
(od 1999 r – kierownik Polsko-Egipskiej Misji
Archeologiczno-Konserwatorskiej
Świątyni Hatszepsut w Deir el-Bahari)
Zapraszamy do dzielenia się wspomnieniami ze stanu wojennego. Teksty można przesyłać na adres: muzeumwspomnien@superhistoria.pl
Komentarze